Socrates International Honour Society

Dit is een evenement van Studium Generale georganiseerd door Universiteit Amsterdam. Meer informatie is te vinden op de site:

https://www.spui25.nl/programma/voor-eigen-gebruik-een-avond-over-marcus-aurelius

---

‘Voor eigen gebruik’ is het in notitieboekjes bewaarde verslag van het filosofische gesprek dat de Romeinse keizer Marcus Aurelius (121-180) in de laatste jaren van zijn leven aan de rand van het slagveld met zichzelf voerde. Het is een van de populairste filosofische teksten ooit geworden. Naar aanleiding van de fonkelnieuwe vertaling van deze overpeinzingen onderzoeken we wat hun waarde nu nog is of nu juist niet is. 

Is ‘Voor eigen gebruik’ inderdaad bedoeld voor Marcus Aurelius alleen (of voor andere keizers) of hebben we er allemaal iets aan? Is de filosofie van Marcus niet zo keizerlijk, dat ze aan ons voorbijgaat? Is ze misschien heel erg mannelijk (en wat wil dat dan zeggen)? Meer in het algemeen: hoe heilzaam is het een stoïcijn te zijn? 

In ‘Voor eigen gebruik’ lezen we mee hoe Marcus Aurelius na de bloedige gevechten van de dag zichzelf opmontert, dwingt een beter mens te zijn en probeert zich te schikken in zijn lot en zijn verantwoordelijkheid. Hij worstelt met emoties, relativeert zijn eigen positie in het grotere geheel, neemt zijn vrijheid in de hand, waar zich die voordoet, en vraagt zich voortdurend af hoe hij juist kan handelen.

Voor deze vertaling kroop Ben Schomakers in de huid van de keizer. Hij slaagt erin diens precieze stijl en nu eens lyrische dan weer barse toon weer te geven in een Nederlands dat dezelfde sfeer ademt als het Grieks en waarin we Marcus in gesprek met zichzelf herkennen. En dat ons in staat stelt met onszelf in gesprek te gaan.

Over de sprekers

Ben Schomakers is filosoof en classicus. Hij promoveerde op Heraclitus’ tijdgenoot Parmenides en publiceerde nadien over de Griekse oudheid en vertaalde onder andere Over de ziel en Metafysica van Aristoteles en Alle woorden van Heraclitus. Recente boeken zijn Het begin van de melancholie (2018, winnaar Van Helsdingen-prijs en shortlist Socratesbeker) en Verlangen opnieuw (2023, longlist Socratesbeker).